Historia kantorów w Polsce jest ściśle związana z ustrojem polityczno-gospodarczym kraju i ewoluowała na przestrzeni dekad od okresu PRL, przez czas transformacji ustrojowej, aż do współczesności.

Okres PRL (1945–1989): nielegalne kantory i szara strefa

W czasach PRL handel dewizami (czyli walutą zagraniczną) był ściśle kontrolowany przez państwo. Obowiązywał system centralnie planowany, a posiadanie i obrót walutami zagranicznymi, szczególnie dolarami amerykańskimi czy markami niemieckimi, były formalnie zakazane lub mocno ograniczone.

• Szara strefa: W związku z ograniczeniami oficjalny handel walutami praktycznie nie istniał, ale kwitła szara strefa. Nielegalni handlarze walut, zwani potocznie „cinkciarzami”, prowadzili działalność przy granicach, w pobliżu hoteli, dworców czy w centrach miast. Nazwa „cinkciarz” pochodzi od przekręconego angielskiego słowa „change”.
• Zapewnianie dostępu do dewiz: Cinkciarze skupowali waluty od turystów i emigrantów przyjeżdżających do Polski, a następnie sprzedawali je Polakom, którzy potrzebowali dewiz np. na wyjazdy zagraniczne czy zakup towarów luksusowych w Pewexach i Baltonach (sklepach, gdzie można było płacić walutą obcą).

Kontrole państwowe były rygorystyczne, ale mimo to nielegalny rynek walutowy rozwijał się, ponieważ istniało duże zapotrzebowanie na twardą walutę.

Transformacja ustrojowa (1989–1990): legalizacja kantorów

Upadek PRL i transformacja gospodarcza lat 1989–1990 wprowadziły kapitalizm i zmiany prawne, które umożliwiły legalizację kantorów.

• Legalizacja obrotu walutowego: Ustawa z 1989 roku o działalności gospodarczej umożliwiła prowadzenie kantorów wymiany walut jako legalnych przedsiębiorstw. Zlikwidowano państwowy monopol na handel dewizami.
• Boom na kantory: W latach 90. nastąpił dynamiczny rozwój kantorów. Powstawały w centrach miast, na przejściach granicznych, a także w miejscach turystycznych. Popyt na ich usługi był wysoki, ponieważ wiele osób potrzebowało wymieniać walutę w celach prywatnych, biznesowych czy turystycznych.
• Pierwsze regulacje: Kantory podlegały nadzorowi Narodowego Banku Polskiego (NBP) oraz organów podatkowych, choć na początku regulacje były stosunkowo luźne.

Współczesność (po 2000 roku): rozwój technologii i nowe wyzwania

Obecnie kantory funkcjonują zarówno jako tradycyjne punkty wymiany walut, jak i w formie nowoczesnych platform online.

• Kantory stacjonarne: Nadal mają klientów, szczególnie wśród osób, które wolą tradycyjny sposób wymiany pieniędzy, np. przy zakupie waluty na wakacje lub w pobliżu przejść granicznych.
• Kantory internetowe: Wraz z rozwojem technologii cyfrowych pojawiły się platformy online, oferujące wymianę walut po atrakcyjniejszych kursach. Są popularne wśród osób prywatnych oraz firm, ponieważ umożliwiają szybką i wygodną wymianę środków.
• Rozwój fintechu: Kantory internetowe konkurują z innymi rozwiązaniami fintechowymi, takimi jak aplikacje Revolut, Wise czy PayPal, które również umożliwiają korzystne przewalutowania.

Zmieniająca się rola kantorów

Obecnie kantory stają w obliczu wyzwań związanych z cyfryzacją i rosnącą konkurencją ze strony banków oraz nowoczesnych platform finansowych. Pomimo tego w Polsce nadal istnieje duża liczba kantorów stacjonarnych, a rynek wymiany walut pozostaje istotny, szczególnie w kontekście ruchu turystycznego, eksportu i importu.

Dan Exchange w Warszawie – Wolska 54 i Złota 65
W Dan Exchange od lat dbamy o to, aby klienci mogli wymieniać waluty szybko, bezpiecznie i po korzystnych kursach. Nasze oddziały przy ulicy Wolskiej 54 oraz Złotej 65 w Warszawie to miejsca, gdzie łączymy tradycję kantorów stacjonarnych z nowoczesnym podejściem do obsługi. Oferujemy szeroki wybór walut, profesjonalne doradztwo i przejrzyste warunki transakcji. Aktualne kursy walut można zawsze sprawdzić na naszej stronie, co pozwala wybrać najlepszy moment na wymianę.